+نهال مناسب کشت دیم را چگونه انتخاب کنیم؟
بحران آب یکی از اصلی‌ترین معضلات کشور ایران در سال‌های اخیر به شمار می‌رود. از جمله عوامل ایجاد کننده این بحران می‌توان به کاهش میزان بارندگی سالیانه، تغییرات اقلیمی، استفاده‌ی بی رویه از منابع آبی سطحی و زیرزمینی، فرونشست زمین و غیره در کشور اشاره داشت. از آن جایی که بخش کشاورزی یکی از مصرف‌کنندگان بزرگ آب در کشور شناخته می‌شود، بنابراین باید رویکردی جدیدی به این موضوع داشت و اقداماتی اساسی در این راستا همچون انتخاب نهال مناسب کشت دیم، به انجام رساند.
یکی از اقدامات موثر در بخش کشاورزی، تغییر الگوی کاشت است، به‌گونه‌ای که باید کشت دیم را جایگزین کشت آبی کرده و از محصولاتی استفاده نمود که هم در برابر خشکی و کم آبی مقاومت بالایی داشته و هم ارزش اقتصادی بالایی دارند. در همین راستا در این مطلب سعی داریم به معرفی چند نهال مناسب کشت دیم بپردازیم.
منظور از کاشت دیم چیست؟
کاشت دیم یا دیم کاری به نوعی کشت گفته می‌شود که محصول با استفاده از نزولات جوی آبیاری می‌گردد. هیچگونه آبیاری مصنوعی و توسط انسان در این بین انجام نمی‌گیرد. دیم کاری یک روش باستانی و سنتی در مناطق خشک و بیابانی به حساب می‌آید که معمولا اراضی استپ مانند و کوهپایه‌ای را به این روش کشت می‌کنند.
نهال مناسب کشت دیم چه ویژگی‌هایی دارد؟
- معمولا از گیاهان و نهال‌هایی در کاشت دیم بهره می‌گیرند که دارای چنین ویژگی‌هایی باشند:
- گیاهانی که در برابر خشکی و کم آبی مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهند.
- نهال‌هایی که تحمل گرما و دماهای بالای 35 درجه را برخوردار باشند.
- ساختار و فیزیولوژی این گیاهان به‌گونه‌ای باشد که بتوانند آب را به مدت طولانی در خود ذخیره کنند.
- گیاهانی که دارای سیستم ریشه‌ایی قوی بوده و از این طریق بتواند مقداری زیادی آب را از خاک جذب کنند.
چه مناطقی برای کشت دیم مناسب خواهد بود؟
به‌‌طور معمول، آن دسته از مناطقی که میزان بارندگی‌های سالیانه زیاد و قابل قبول باشد، برای کشت نهال به صورت دیم مناسب هستند. همچنین مناطقی که دارای آب و هوای معتدل و مطلوبی بوده و میانگین دمای سالانه در آن‌ها زیاد نیست هم برای کشت دیم مناسب خواهد بود. ناگفته نماند که بافت خاکی این مناطق به گونه‌ای است که می‌تواند آب را به مدت طولانی در خود نگهداری نماید.
معرفی نهال مناسب کشت دیم
حال که مناطق مناسب برای کشت دیم آشنا شدید، می‌توان از چندین درخت و نهال استفاده کرد که قابلیت کاشت به صورت دیم را دارند این درختان شامل موارد زیر هستند:
انگور
انگور یکی از محصولات باغی با ارزش و نهال مناسب کشت دیم است. میوه آن علاوه بر تازه خوری، کاربردهای زیادی خواهد داشت و می‌توان از آن در تهیه سرکه، کشمش، شیره و غیره بهره گرفت. این نهال در بسیاری از نقاط کشور که در ارتفاع 1000 تا 1600 متری از سطح دریا قرار دارند (همانند استان فارس، کردستان، آذربایجان و غیره) امکان کشت به صورت دیم دارد و می‌تواند بازه‌ی دمایی 15- تا 40 درجه سانتی گراد را تحمل نماید.
یکی از انواع نهال انگور که قابلیت کشت به صورت دیم را در اختیار کشاورزان قرار می‌دهد، انگور سیاه سردشت شرابی است که در حدود 100 سال عمر می‌کند و نزدیک به 4 تن در هر هکتار هم میزان باردهی آن خواهد بود.
انجیر
انجیر یک نهال مناسب کشت دیم دیگر است که در اغلب نقاط کشور به صورت دیم پرورش داده می‌شود. معمولا این نقاط در فاصله 0- 1800 متری از سطح دریا قرار دارند که بارزترین نمونه آن در کشور منطقه استهبان به شمار می‌آید و کیفیت انجیر استهبان در حدی بالاست که به خارج از کشور نیز صادرات آن انجام می‌گیرد.
بادام
بادام یکی از درختان میوه، با ارزش اقتصادی بالا شناخته می‌شود که می‌تواند خشکی و کم آبی را تحمل نماید. همچنین این گیاه می‌تواند دمای 25- تا 45 درجه سانتی گراد را تحمل نموده و از این رو می‌توان آن را در مناطق به ارتفاع 700 تا 2500 متر از سطح دریا کشت کرد. البته به شرطی که نیاز سرمایی آن به میزان 100 تا 500 ساعت فراهم گردد.
فندق
فندق از دیگر دانه‌های روغنی خوش طعم و مقوی در سبد آجیل و یک نهال مناسب کشت دیم در کشور به حساب می‌آید. این درخت در مناطقی که میزان بارندگی آن‌ها در ماه‌های گرم سال 800 میلی لیتر با پراکنش یکنواخت است و تا ارتفاع 1200 متری از سطح دریا قرار دارند گزینه بسیار خوبی خواهد بود. بر همین اساس، استان گیلان با داشتن چنین اقلیمی، 85 درصد فندق کشور را تأمین می‌کند.
نتیجه گیری
کشورمان ایران از لحاظ جغرافیایی در یکی از خشک‌ترین نقاط دنیا قرار دارد. از آن جایی که بخش زیادی از افراد جامعه در بخش کشاورزی مشغول به فعالیت هستند، به همین خاطر هم بخش زیادی از منابع آبی کشور به فعالیت‌های کشاورزی اختصاص داده شده است. پس با ترویج نهال مناسب کشت دیم در بین باغداران می‌توان از میزان آب مصرفی در کشور به میزان قابل توجهی کاست.
